Kort voor 1600 vonden Joodse kooplieden hun weg naar Amsterdam. Zij waren gevlucht uit Portugal waar de inquisitie elke vorm van Joodse traditie vervolgde. De Amsterdamse koopmansgeest erkende juist het belang van godsdienstvrijheid. De eerste synagogen langs de Houtgracht hebben beroemdheden voortgebracht als de wijsgeer Spinoza en de rabbijn en boekdrukker Menasseh ben Israël. Een tweede stroom Joodse migranten kwam uit Centraal- en Oost-Europa, op de vlucht voor de Dertigjarige Oorlog en meedogenloze Kozakken. Zij voegden zich bij de eerste groep migranten, maar behielden hun eigen tradities en gebruiken. Zo zijn twee onafhankelijke gemeenten ontstaan, waar de grote monumentale synagoges in de oude Jodenbuurt nog van getuigen.
NB! Deze lezing maakt deel uit van een tweeluik, samen met Joods Amsterdam II: Kille Kedousja [1796 tot 2016]